ÇALIŞAN ANNE VE ÇOCUK
Geniş aile yapısından çekirdek aile yapısına geçilmesi ve kadınların çalışma hayatında daha aktif olmasıyla birlikte, çocuğa kimin bakacağı sorunu ortaya çıkmıştır. Özelikle çocukluk döneminin kişilik gelişiminde ne kadar etkili olduğu göz önüne alındığında, çocuğun bu dönemi geçirdiği kişinin çocuk üzerindeki etkisi de ortaya çıkacaktır. Bu yüzden özellikle 0-3 yaş döneminde anne-çocuk ilişkisi çok önemlidir.
Anne bu dönemde sahip olduğu roller arasında sıkışıp kalmakta, genellikle hangi role ne şekilde öncelik vereceğini bilmeden bu rolleri yürütmeye çalışmaktadır. Özellikle duygusal açıdan kendisini en çok yıpratan rol ise annelik rolüdür.
Çalışan anneleri en çok düşündüren konular: “Çocuklarımla yeterince ilgilenebiliyor muyum? Çalışmasam daha mı iyi olur? Hem çalışıp hem de çocuklarımla nasıl ilgilenebilirim?”
Çocukla ne kadar çok zaman geçirdiğin değil, ne kadar kaliteli zaman geçirdiğin önemlidir.
Tüm bu sorulara, anneler kendilerince cevap verirken, doğru olan cevabı bulma konusunda da tereddütler yaşarlar. Kimi zaman anneler çocukları için mesleki hayatlarını sorgular, kimi zaman da, memnun olmayacakları kararlar verebilirler. Çalışan annelerin bazıları ise çocukları için yapabilecekleri her şeyi yapmalarına rağmen “Acaba daha başka neler yapmalıyım?” gibi soruları kendilerine yöneltebilirler. Tüm bu sorular annede daha fazla kafa karışıklığına neden olacaktır. Şu unutulmamalıdır ki kendini iyi hissetmeyen anne, çocuğuyla kaliteli iletişim kuramaz.
Çalışması gereken anne adaylarının çalışmaya başlamadan veya meslek seçmeden önce kendilerine ve çocuklarına vakit ayırabilecekleri, fiziksel olarak çok zorlanmayacakları meslekleri seçmeleri gerekir. Aksi takdirde bir çocuğun bakımını üstlenmek ve ev işlerinde kendilerine düşen görevleri yerine getirmek, ağır işlerde çalışan anneler için oldukça zor olacaktır.
Çalışan annelerin özellikle hamileliğin son aylarında ve doğumdan sonraki dönemde belli bir süre için işlerine ara vermeleri, çocuğun sağlıklı gelişimi için önemlidir. Bu süre kişinin işine göre 6 ay ile 3 yıl arası değişebilir. Çocuğun neredeyse bütün hayatını etkileyecek olan 0-3 yaş arası dönem, çocuk-anne ilişkisi açısından çok önemlidir. Bu dönemde çocuğun bakımının birinci planda anne tarafından yapılması gerekir.
Özellikle 0-3 yaş döneminde çocuğun bakımı anne tarafından üstlenilmelidir.
Çalışma hayatın dönen anne, bu durumu çocuğuna onu yetişkin bir insan gibi kabul ederek anlatmalıdır. Her şeyi açık ve çocuğun anlayabileceği bir dilde ifade etmeli ve bu durumun kendisinden kaynaklanmadığını özellikle belirtmelidir.
Gündüz bakıcı ya da akraba yanında olan çocuk için akşam saatlerinin anne ve baba ile geçirilen önemli bir zaman dilimi olduğu unutulmamalıdır. Çocuğun ilgi ve sevgi ihtiyacının karşılanması, birçok psikolojik problemin oluşumunu da engelleyecektir.
Çocuk Bakıcı Ararken Nelere Dikkat Edilmeli?
Çocukları için doğru çocuk bakıcısını bulmak anne-babalar için en zor deneyimlerden biridir. Çocuklarını çalışarak büyüten anneler, çocuklarını bir bakıcıya emanet etmenin yaşamlarındaki en zor tecrübelerden biri olduğunu söylerler.
Çocuğa bakan kişi ister akraba veya aile büyüğü olsun, isterse çocuk bakıcısı olsun, bu duruma karar verme sürecinde aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir;
Çocukların kişilik gelişimi açısından annenin çalışıp çalışmaması değil, annenin çocuk yetiştirmedeki tutumu etkilidir.
Öneriler
Uzm. Gelişim Psikoloğu/ Psikoterapist Nur Öztürk İLMAN
